Heel lang geleden, ongeveer 6 jaar geleden, toen wij ons huidige Hongaarse huis kochten, was onze enige bedenking een enorme dennenboom in de voortuin die het licht weg nam uit onze kamer en ons uitzicht vergalde. Maar, dachten wij gelijk, een boom kan je omzagen en wij vergaten gemakshalve alle rompslomp die daarbij komt kijken.
Vanwege de bodem stabiliteit bijvoorbeeld worden stroom, telefoon en kabel-TV kabels bij voorkeur in de lucht aan palen gehangen in plaats van ingegraven. Een boom weg halen die langer is dan de palen waar zulke leidingen aan hangen vergt dus niet alleen een rooivergunning, maar ook toestemming van de verschillende leiding-eigenaren die voor de zekerheid – op kosten van de eigenaar van de boom – ieder hun eigen techneuten-teams sturen om zeker te zijn dat hen, bij het rooien van de boom, geen enkele schade berokkend wordt. Wee je gebeente – en je portemonnee – als er ook maar iets mis gaat… Tenslotte nog de kosten van het omzagen, het weghalen en het transporteren… Alles bij elkaar zou het een “gouden” klus worden waar we alleen maar licht en uitzicht voor terug zouden krijgen.
Goeie raad was ook al duur maar, uiteindelijk vonden we toch een ludieke oplossing: we gingen naar de burgemeester. Een vroegere burgemeester, een echte ouderwetse burgemeester die volgens sommige informanten zelfs héél, héél lang geleden z’n lagere school niet of maar net had afgemaakt, maar een trouwe communist of, zoals ze dat hier noemden, een socialist was. We zijn toen bij die burgemeester aan z’n tafel gaan zitten en we hebben gepraat over de kerstboom die ieder jaar voor het stadhuis wordt opgericht. Hoe duur die wel niet is, en van hoeveel kilometers verder weg die kerstboom wel niet getransporteerd moest worden en wat dat allemaal wel niet kost. Hoeveel goedkoper zou het niet voor de gemeente zijn wanneer wij de gemeente onze dennenboom als kerstboom aan zouden bieden. De burgemeester zag ons voorstel en zijn voordeel wel zitten en de chef van zijn alternatieve openbare werken werd met de klus opgezadeld. Voorwaar een oplossing waarvoor wij geen vergunningen meer nodig hadden en waarmee wij zo tevreden waren dat wij er, in onze toen nog jeugdige overmoed, een programma omheen gingen maken. Wij nodigden de kindertjes van de kleuterschool uit en de kindertjes van de eerste klassen lagere school. We kochten wat plastic bekertjes en plastic zakken waarin voorgekookte chocolademelk, en we kochten mandarijnen. Alles bij elkaar stonden meer dan honderd kindertjes in onze tuin en op straat toen de gemeentewerkers met groot materieel arriveerden, met in hun kielzog de burgemeester, de cameraman van de stedelijke televisie en een presentatrice. De burgemeester maakte voor de camera (en de kindertjes) een toespraakje over de natuur en het belang van de bomen daarin, hij sprak over de gemiddelde industriële toekomst van afgezaagde bomen, open haarden en en kachels, en hoe mooi het wel niet zou zijn zijn wanneer onze boom voor het stadhuis zou worden opgericht, met lampjes en met fraai ingepakte lege dozen met grote strikken, bij wijze van cadeaus die de moeite van het stelen niet waard zijn.
Nadat de boom door zo’n 15(!) gemeentewerkers was geprepareerd genoten de kindertjes, de schooljuffen, de gemeentewerkers, de cameraman, de presentatrice en de burgemeester van de gratis chocolademelk en mandarijnen ter waarde van maar liefst 9000 Forint, ongeveer 35 Euro.
De boom werd omzichtig omgezaagd en nog veel voorzichtiger tussen de tientallen leidingen door gemanoeuvreerd. Liggend op een aanhanger achter een grote tractor ging de kerstboom, begeleid door de gemeentewerkers en gevolgd door de burgemeester, de cameraman, de presentatrice en de kindertjes naar het stadhuis, waar intussen al een immense standaard waterpas was opgesteld om de boom onder gejuich van de kindertjes in vast te zetten. De kindertjes werden nog verrast op een hoogwerker waarmee de feestelijke lampjes en de lege dozen werden opgehangen.
Einde verhaal, ware het niet dat sedertdien ieder jaar een dennenboom bij wijze van cadeau door de een of andere inwoner van Martfű aan de gemeente is geschonken. Zo vindt ook dit jaar de traditie geworden handigheid weer plaats.
De overwegingen voor het daarop volgende jaar verliepen iets anders dan wij bedacht hadden. Immers, de kerstboom was er al, alleen de Kerstman ontbrak. Dus bedachten wij een evenement met een Kerstman, zo ongeveer als de aankomst van Sinterklaas in Nederland met een ontvangst voor de kindertjes, op het Stadhuisplein, bij de Kerstboom, met een kerststal. Zingende kindertjes met hun ouders en grotere kinderen die een kerststukje opvoeren. Wij wilden dat bepraten met het hoofd van de kleuter- en lagere school. Maar wie schetste onze verbazing toen bleek dat zo’n heidens, duivels programma helemaal niet kan!
Immers, en dat wisten wij toen nog niet, Sinterklaas mocht bij de gratie van Joost mag weten wie (Ik heb gehoord dat ze die persoon “Commercie” noemen), ten behoeve van de kindertjes wel mag bestaan en dat hij voor een deel in de plaats was gekomen van de Kerstman die in het kader van de – en tijdens de – hervormingen als supercommunist in de ban was gedaan. De Kerstcadeautjes zijn er natuurlijk wel, maar die worden tegenwoordig door “Jézuska” bezorgd.
Sinterklaas heet in Hongarije “Mikulás” en viert zijn verjaardag op 6 december. Tegenwoordig trakteert Mikulás net als de Nederlandse Sinterklaas op 5 december. Hoe en wanneer Mikulás arriveert weet niemand. Cadeautjes liggen al lang van tevoren in de winkels samen met de kerstballen en andere Kerst-versierselen. Nadat Mikulás getrakteerd heeft blijven de cadeautjes gewoon in de winkels liggen net zo als de magere scharminkels die met hun hongerige gezichten en voorkomens in Mikulás = kerstmannenpakken de warenhuizen onveilig maken en als beloning drank, drank en net niet overjarige levensmiddelenpakketten krijgen.Daarna verdwijnt Mikulás weer net zo ongemerkt als dat hij gekomen is. Het enige dat al jaren, zo niet eeuwenlang bestaat is Törökszentmiklós. “Török” verwijst naar Turkije “Szent” is bijna vanzelfsprekend een Sint en Mikulás kennen we zo ondertussen wel. Törökszentmiklós is overduidelijk een eenmalige plaats wiens naam verwijst naar Sinterklaas uit Turkije. Maar wie maalt daar nu nog om?
Ter geruststelling: dit verhaal is echte waar helemaal gebeurd. Zelfs de omstandigheden en details kloppen redelijk wel. De moraal achter de Kerstman en Sinterklaas gedachte hebben wij met de deskundige hulp van een ervaren kleuterjuf opgetekend. Alleen, de schrijfwijze heeft de geschiedenis als verhaaltje misschien een beetje opgevrolijkt.
Waarvan akte.
Leave a Reply