…schreef Bredero in een van zijn kluchten die hij waarschijnlijk rond 1612 schreef.
Het kan verkeren zeggen we ook nu weer, wanneer we de jongste Hongaarse geschiedenis aanschouwen. Alleen is het geen klucht, maar een droevige bittere ernst waar een land en haar volk mee geconfronteerd wordt en iedereen zich af kan vragen wat het einde zal zijn en of het beoogde doel bereikt wordt. Wat is het geval?
Voor de tweede keer heeft de Fidesz van Orbán Viktor regeringsmacht. De eerste keer was niet zo bijzonder, tenzij U het samengaan met medestanders/tegenstanders bijzonder vindt. Nee, het was toen geen gedoogregering, maar een coalitieregering met een andere partij die nodig was om een gewone regeringsmeerderheid te krijgen. De regeringsbesluiten, verordeningen en wetten baseerden zich altijd op een meer-partijen parlementaire meerderheid. Zo kon het gebeuren dat wetten en verordeningen tot stand kwamen die niet heel erg logisch, niet erg praktisch of praktisch niet uitvoerbaar waren, maar waarvan de uitwerking zo minimaal leek te zijn dat er ook niet uitvoerig tegenin werd gegaan. De achtergrond van de wet waar ik op doel was een nobel doel, de goede naam en de naamsbekendheid van Hongarije in de wereld, of wel het verbeteren van het “image” van Hongarije in de wereld. Dat image kan op verschillende manieren verbeterd worden.
De eerste mogelijkheid die bij mij opkomt is het verbeteren van het image door alle negatieve situaties te bestrijden, eventueel door, waar mogelijk en nodig, hulp te vragen aan (deskundige) buitenstaanders. Beter onderwijs, betere arbeidsverhoudingen en omstandigheden, corruptiebestrijding, betere gezondheidszorg, betere saamhorigheid en ga zo nog maar een tijdje door. Maar ja, ook in Hongarije zijn er genoeg argumenten tegen “betere…” te bedenken en gebrek aan geld is het goedkoopste argument. Jammer alleen dat gebrek aan geld maar al te vaak niet meer dan een drogreden is. Beter onderwijs ontstaat bijvoorbeeld al wanneer het onderwijs beter aan de wensen van het bedrijfsleven aansluit. Wanneer daarvoor andere studieboeken nodig zijn kost dat natuurlijk geld, maar wanneer het bedrijfsleven betrokken wordt bij de voorbereidingen van een beter onderwijs, wil het bedrijfsleven uit eigen belang ook best wel wat bijdragen. Betere arbeidsverhoudingen en omstandigheden betekent minder uitbuiting van het personeel. Het aanhouden van geciviliseerde werktijden. Het personeel niet dwingen tot onbetaald overwerk of personeel aannemen als een soort zelfstandige onderaannemers om zodoende verantwoordelijkheden en arbeidswetgeving te omzeilen. Natuurlijk zijn er dan meer werknemers nodig en dat is niet alleen gunstig voor het image, maar ook voor de werkloosheidscijfers. Corruptiebestrijding wordt door belangrijke lagen in een corrupte maatschappij niet gewaardeerd omdat dat het corrupte eigenbelang schaadt. Een betere gezondheidszorg is zowel het moeilijkst als het eenvoudigst te bereiken. Het moeilijkst, omdat daarvoor een mentaliteitsverandering en een goede motivatie nodig is. Hongaarse artsen zijn heel goed, maar met de hulpmiddelen die hen ter beschikking staan kunnen ze vaak niet beter. Niet alleen medische instrumenten, maar ook het aanzien van de ziekenhuizen, de hulpmiddelen en een humane (praktijk) opleiding van de verpleging is gebrekkig. Motivatie is verslechterd door het jarenlange nutteloze en verplichte co-opereren en samenwerken.
Terreinen genoeg waarop verbeterd kan worden en waarvan ieder klein resultaat, via persconferenties en presentaties, het nationale image van Hongarije kan opkrikken. Deze weg is niet bewandeld en heeft kennelijk niet de hoogste prioriteit.
Orbán Viktor verkoos een eenvoudiger en wereldwijd modieus repressief systeem te volgen: alles wat niet pro Hongaars is maken wij strafbaar. Zo kan ik mij herinneren dat in de tijd dat dit gedeelte van het artikel speelt, halverwege de 90-er jaren, een voorstel werd gelanceerd dat alleen Hongaarse teksten op en in reclames zouden worden toegestaan. Er werd zelfs een apart bureau in het leven geroepen dat op de handhaving van image bepalende maatregelen moest toezien. Mogelijk dat door eigen inzichten de handhavers machteloos en krachteloos hun tijd ergens mee zaten te verdoen. Misschien wel streepjes zetten voor iedere vermeende “onvertogen” uiting, of woord dat ze hoorden.
Nu is Orbán Viktor opnieuw aan de macht. Niet gewoon, in de een of andere coalitie, maar Orbán Viktor heeft de absolute macht met meer dan 68% van de stemmen in de Nationale Verkiezingen voor zijn partij gewonnen. Orbán Viktor heeft de macht gekregen om wetten te schrijven en te veranderen. Zelfs voor grondwetswijzigingen hoeft Orbán Viktor geen andersdenkenden meer te raadplegen. Enerzijds was dat goed, want dat bood de mogelijkheid om de restanten van het oude systeem, dat geruisloos van communistisch naar (in naam) socialistisch was overgegaan, in de grondwet op te ruimen. Het was goed gezien door Orbán Viktor dat het oude systeem en de oude regels niet meer in deze tijd en in Europa passen. Op zichzelf is het ook goed gezien dat de grondwet, zoals de grondwet nog altijd bestaat, op verschillende punten aanpassingen behoeft. Orbán Viktor ziet waarschijnlijk over het hoofd dat hij in een tijd is opgevoed dat zijn opvoeders en leraren nog van de oude stempel waren en hij wel modern probeert te denken, maar als gevolg van zijn opvoeding nog steeds volgens het oude, gebruikelijke, traditionele systeem handelt en besluit. Het lijkt erop, dat Orbán Viktor op basis van die oude tradities enz. in dezelfde fouten vervalt als zijn andersdenkende voorgangers.
Orbán Viktor heeft het image-denken in een nieuwe wet omgezet waar intussen heel Europa in niet mis te verstane bewoordingen haar menig over heeft gegeven. Van wie dit artikel leest hoeft niemand zich af te vragen of de strekking van de nieuwe “Media-wet” wel bekend is. Daarom zal ik hier niet verder over die wet schrijven.
De image commissie heeft intussen haar streepjes niet voor niets gezet. Een Boedapester Radiostation is intussen door de commissie op basis van een wet die op 1 januari in kracht is getreden, voor een zogenaamde overtreding van die wet op basis van de vroegere regelgeving, alsnog ter verantwoording geroepen. De regelgeving is ook van toepassing op buitenlandse journalisten en media. Net zo ondoordacht als de hele wetgeving, is het niet waarschijnlijk dat “buitenlanden” haar mediavertegenwoordigers thuis, op basis van de Hongaarse regels gaat vervolgen. De enigen die enig risico lopen zijn de buitenlanders die in buitenlandse media publiceren vanuit Hongarije, zoals ikzelf. Om die reden zal ik mij voorlopig in de anonimiteit verstoppen. Wie toch op mijn gedachten wil reageren, de redactie van hongarije.inzaken.eu weet mij te vinden.
Oh ja, voor dat ik het vergeet, door de media-wetgeving blijft de Hongaarse Forint waarschijnlijk ongekend goedkoop en blijft Hongarije nog wel even de moeite waard om in te investeren!
