In Galerie Mishmash in Rotterdam zag ik werken uit de serie ‘Koolstof’ van Astrid van Rijn. In zwart wit waren natuurlandschappen te zien met in ieder werk verborgen werelden. Het leken foto’s, maar je zag al snel dat het geen foto’s waren. Het had de sfeer van de tekeningen van Gustave Doré, de Franse illustrator en graveur.
In de galerie sprak ik met Astrid van Rijn over haar werk. Ze was een echte tekenaar en schilder op de Academie, vertelt ze. “Ik werd een ‘schilderbeest’ genoemd.” De academie was de Willem de Kooning Academie waar ze in 1993 afstudeerde in de autonome richting met tekenen, schilderen en grafiek.
De eerste foto’s
Tien jaar geleden ging ze foto’s maken. Het begon met City Reflecties. Reflecties in ramen en etalages. Ze ziet verschillende vaak surrealistische werelden in reflecties in de stad. Tegelijkertijd begon ze ook met natuurfoto’s maken. Ze vertelt dat ze graag in de natuur wandelt, onder andere in Zwitserland in de bergen en in botanische tuinen. “De foto’s waren best goed. Ik kan goed observeren. Ik kreeg er veel reacties op. Maar ik ben geen fotograaf. Ik teken, schilder en maak foto’s. Toen dacht ik: ‘Wat zou het mooi zijn als ik dat zou kunnen combineren’.”
Het was een lange zoektocht waarbij ze voluit experimenteerde. Al snel besloot ze dat het zwart wit foto’s moesten zijn. Zwart wit omdat ze met structuur en vorm bezig was en kleur haar zou afleiden. Op de afgedrukte foto’s ging ze werken, tape en krijt eroverheen, knippen en plakken. ‘Dit is het nog niet’ concludeerde ze na een tijdje. Ze wilde ook op de foto’s kunnen tekenen. “Op gegeven moment besloot ik digitaal met mijn foto’s te gaan bouwen.”
Tekenen op foto’s
Op de computer ging ze spelen met haar foto’s, soms wel met 20 stuks tegelijk voor een ontwerp van één landschap. Ze combineerde foto’s die op hele verschillende plaatsen waren gemaakt, bijvoorbeeld in Zwitserland, het Kralingse Bos, de Hoge Veluwe. Het was veel oefenen.
“Ik creëerde mijn eigen landschappen. ‘Dat is interessant!’ dacht ik geregeld.”
De ene keer duurde het een aantal dagen voordat het ontwerp van een landschap klaar was, de andere keer een paar uur. “Ik werd er steeds beter in”.
Kan digitaal werk op stevig tekenpapier afgedrukt worden? Ze kwam uit op een Fine Art Print, een goede kwaliteit afdruk van haar digitaal ontworpen landschappen én tegelijkertijd heel dik mooi papier om op te tekenen.
Heeft Astrid een sleutelwerk?
Terugkijkend zijn meerdere werken die ze gemaakt heeft te beschouwen als kleine sleutelwerken. Al die kleine sleutelwerken hebben hun culminatiepunt gevonden in het thema KOOLSTOF.
Hoe kwam ze daarop uit? “Ik ben vrij actief op sociale media. Ik had al vijf of zes werken gedeeld uit de serie Koolstof op sociale media en was op zoek naar een omvattende titel voor die werken. Aan mijn volgers vroeg ik: ‘verzin een titel. De winnaar krijgt een foto’. Er kwamen veel goede en leuke reacties, waaronder een van een kunstenaar en bioloog. Hij kwam met de titel Koolstof met de toelichting ‘Zonder koolstof is er geen leven; de Koolstof kringloop. Het vergaan van lagen plantenmateriaal. Daaruit ontstaat weer leven. Zoals de digitale landschappen ook laag over laag worden opgebouwd. En het tekenen met houtskool. Dat is letterlijk een staafje koolstof.'”
Dat was eind 2018, begin 2019. “Ik vond en vind het zó’n goede benaming. Koolstof vindt je in alle werken terug. Mijn eerste solotentoonstelling met het koolstofwerk was in 2019.”
Dramatisch en romantisch tegelijk
Er zit ontwikkeling in het koolstof werk. “Ik word steeds beter. Ook in het digitaal opbouwen van de foto’s zit ontwikkeling. Ik ben op zoek naar structuren. Ik zie eerder dan vroeger wat ik ermee kan doen.” Al fotograferend is ze al bezig met vormgeving, zegt ze.
“De natuur is mijn atelier, mijn buitenatelier. Het Palet”
Vijfenhalf jaar is ze er nu mee bezig. “Koolstof spreekt mensen aan. Het is dramatisch en romantisch tegelijk. Als ze het werk in het echt zien, zien ze pas dat er in elk werk heel veel details zitten. Ik laat de mens helemaal weg. Het is een wereld waar de mens nog niet geweest is. Of preciezer: waar de mens eigenlijk ook niet gewenst is, want hij maakt veel kapot.” In het laatste werk zie je wel indirect het resultaat van mensenactiviteit: voormalige industrie en fabrieken die verlaten zijn, overwoekerd door de natuur. “Je ziet de veerkracht van de natuur.”
Ze besluit: “De natuur, we kunnen niet zonder. Ik woon in de stad, maar ik zoek regelmatig de stilte op. Dan kan ik nadenken, ontspannen, opladen. Met koolstof laat ik zien hoe prachtig de natuur is en tegelijkertijd hoe wreed de mens die kan verstoren in zijn wens alles naar zijn hand te willen zetten. Wat ik natuurlijk indirect ook doe als ik mijn Koolstof landschappen maak. Het is het verlangen naar het oerbos, wat kan woekeren, vergaan, verrotten, groeien, bloeien. Het onontgonnen land.”
Andere werken
Ze maakt naast de Koolstofserie ook ander werk. “Assemblages bijvoorbeeld, dat kan ook weer ideeën geven voor een nieuw koolstof werk. Tekeningen vol kleur en City reflectie foto’s. In al die verschillende werken zie je mijn handtekening.”
https://astridvanrijn.nl/
https://www.instagram.com/mavrijn/?hl=nl
https://www.instagram.com/mishmash_rotterdam/p/DA72hUtIIQn/
https://www.facebook.com/astrid.vanrijn
www.artnomaden.com
Astrid van Rijn | LinkedIn
