Ik bekijk in Art Centre Schiedam een reeks linosneden van Michalina Małolepsza, terwijl achter me – aan een grote tafel – een aantal vrouwen onder leiding van Michalina zich de kunst van de linosnede tracht eigen te maken. Linosnede of linoleumsnede is een hoogdruktechniek, waarbij een afbeelding wordt uitgesneden uit een stuk linoleum, waarbij je in spiegelbeeld werkt. Het maakte onderdeel uit van een tentoonstelling van nieuwe leden van de Stichting KunstWerkt.
De voorstellingen op de linosneden van Michalina illustreren haar interne reis, een poging om de gebeurtenissen van de afgelopen jaren te verwerken en tegenstrijdige gevoelens te temmen. Alle werken zijn in 2024 gemaakt. We zien veel hoofden en in en boven die hoofden speelt zich van alles af. Vooral worstelingen.
De binnenwereld van de mens
Het gaat in haar werk om de mens in de maatschappij, zegt Michalina. “Maar vooral om de mens zelf. De binnenwereld van de mens. Zijn / haar gedachten, emoties, verlangens, het streven naar doelen en het vermogen tot reflectie.”
Zo zien we op haar prenten een vrouw met een kluwen draden boven haar hoofd, een naakte vrouw met in plaats van een gezicht een appel en een slang er omheen die aan het wortelschieten is, een vrouw die net haar hoofd boven blauwe water houdt, haar handen voor haar ogen, een vrouw met bovenop haar hoofd een hele stad, met onder andere een boot, een molen, de Schiedamse Liduina basiliek en op haar schouders een poes en een rat, een vrouw uit wier voorhoofd een enorm bos ontspruit, een man en een vrouw naast elkaar en boven hun neuzen verschijnt een grote witte wolk, een vrouw met een bom op haar hoofd die op ontploffen staat.
Het leven wordt complexer
We moeten aan zó veel eisen voldoen, zegt ze. “We moeten goed genoeg zijn voor de kinderen, voor de vrienden, voor de werkgevers, voor de buitenwereld, voor de hele wereld. Dan is het heel belangrijk naar je emoties te kijken en ze te verwerken. Daarvoor heb je een goed inzicht in jezelf nodig.” Het lijkt er op dat het leven met AI (Artificial Intelligence) makkelijker is geworden, maar dat is schijn. “Het leven wordt steeds complexer. Het is ongelooflijk complex geworden.”
Een guts met emotie
Michalina over haar keuze voor de linosnede: “Ik wilde altijd schilderen. Op de Willem de Kooning Academie ging ik schilderlessen volgen, maar die vond ik niet zo boeiend. Gelukkig had de Academie toentertijd een Grafische Werkplaats met Hans Andringa als hoofddocent. Behalve de linosnede techniek heeft hij ons kennis laten maken met zijn poëtische kijk op de wereld, waarbij oog is voor gevoelige zaken.”
Als je een tekening maakt, zie je meteen wat het is, bij een linosnede gaat het anders. “Bij linosneden kun je door middel van lijnen emoties inzetten. Dat doe je door met een gutsmesje een guts te maken in het stukje linoleum en dat kun je met emotie doen. Je weet tijdens het proces niet wat het wordt, want je werkt in spiegelbeeld. Je moet dus heel goed plannen, en tegelijkertijd je eigen handschrift ontwikkelen. Het is een fijn gevoel als je ziet dat er energie in je beeld komt.”
Haar eerste beelden met linosnede bleken heel energiek te zijn en ook heel vrij. “Elke keer probeerde ik iets anders. Dat is nog steeds het geval. Soms kom ik terug op iets wat ik vroeger heb gedaan. De gezichten die hier te zien zijn, zijn op dezelfde manier gemaakt als bij mijn afstudeerwerk.” Ze denkt overigens niet dat ze haar hele leven blijft doen want het heeft fysieke consequenties voor haar schouder en haar hand. Ze heeft een tijdje geleden een pauze genomen zodat ze kon herstellen.
Heeft Michalina een sleutelwerk?
Niet qua concept, maar wel qua techniek, zegt ze. Het is een werk dat gemaakt is in 2008 tijdens een Masterclass van Ondine de Kroon in Pulchri Studio. Het heet ‘The Day’. “Het verbeeldt een vriendin van mij. Ze wilde iets vertellen, iets heel spannends. Daar kwam dit werk uit. Door het te maken werd ik vrijer in de techniek en daar heb ik dankbaar gebruik van gemaakt in alle werken vanaf dat moment.”
Hoe lang is ze kunstenaar?
Vanaf 2011, het jaar dat ik afstudeerde van de Willem de Kooning Academie. Maar eigenlijk ben ik heel mijn leven kunstenaar. Toen ik zes jaar was, dacht ik, zittend onder een lelijke pruimenboom, ‘wat wil ik worden?’. Ik kreeg beelden in mijn hoofd. Het was niet vanzelfsprekend dat ik beeldend kunstenaar zou kunnen worden. Er waren geen kunstenaars in mijn familie. Ik dacht heel lang: ‘dan word ik vormgever’. Op mijn 19e ging ik van Polen naar Nederland. Ik leerde een architect kennen. Ik ging naar de Willem de Kooning Academie voor Interieurdesign. Na een tijdje werd dat illustratie. Ik was wel zoekende.”
Wat is haar ervaring met het kunstleven?
“Na mijn afstuderen werd ik lid van kunstenaarsvereniging Regio Art Rijnmond in Spijkenisse. Ik deed mee aan veel exposities. Ik deed daarnaast mee aan de Kunstroute Kralingen. Ik ben lid van Grafisch Atelier Minnigh in gebouw De Kroon in Delfshaven. Ik deed mee aan verschillende Grafiek Biennales, o.a. in de International Juried Print Exhibition, New Grounds Gallery in Albuquerque, In het Grafiek Magazine RAAM (nr 18#3), staat een artikel ‘Geworteld in de grafiek’, waarin Hans Andringa ingaat op mijn werk.
Verder ben ik verbonden met de Poolse Gemeenschap in Nederland en in het bijzonder de hier wonende Poolse kunstenaars. We hebben veel exposities. Op 2 februari is de opening van ‘Polska Pasja’ (Poolse Passie) in het Art Flower Museum in Aalsmeer.”
Wat is haar filosofie?
“De mens is elke dag weer een beetje anders dan gisteren. Ik maak beelden met een intentie. Als ik ze na een tijdje ga bekijken zie ik weer iets anders in de beelden. De beelden leren me nieuwe aspecten, ze ontwikkelen zich ook. Een beeld is aan de ene kant statisch, maar aan de andere kant kun je de hele tijd met het beeld communiceren. De energie waarmee je het beeld maakt komt altijd terug. De beelden zijn nog steeds levend.”
https://www.michalina.nl/
https://www.instagram.com/milinoart/
https://www.instagram.com/grafischatelierminnigh/?hl=nl
https://www.facebook.com/michalina.malolepsza/
https://www.facebook.com/events/1706075733268930/1706075769935593/
