Waarom zou je beeld presenteren waarvan iedereen de essentie al gezien heeft, vroeg Boudewijn Swanenburg zich af. Zonsopgangen en zonsondergang zijn er genoeg, vond hij.
Op dit moment (tot 28-8) is de tentoonstelling Hide and Reveal met zijn werk te zien in Gallery WM in Amsterdam. Ik spreek met hem een week na de opening. Swanenburg: “Er zijn 1000 maal meer foto’s dan mensen op aarde. Geleidelijk ben ik beelden gaan maken die geen hond nog gezien heeft.”
Het fotografievirus
In 2004 ging Boudewijn Swanenburg (1941) met pensioen. Hij had een indrukwekkende wetenschappelijke carrière in het ruimteonderzoek, de astrofysica, achter de rug. Hij richtte zijn nieuwsgierigheid op de fotografie. Tot dan toe had hij alleen vakantiefoto’s gemaakt. In 2010 had hij een goede camera aangeschaft en in 2012 was hij lid van de Leidse Amateur Fotografen Vereniging geworden. Geleidelijk begon het serieus te worden. “Het virus had me te pakken gekregen.”
In 2017 was de Mondriaan expositie in het Gemeentemuseum Den Haag, tegenwoordig het Kunstmuseum Den Haag. Hij zag onder meer drie schilderijen van Mondriaan met een boom die steeds abstracter werd. Hierdoor geïnspireerd maakte hij een foto van de onderkant van een omgevallen boom. Je zag de modder, de wortels, de takjes. Voor de grap maakte hij de foto negatief. Er was helemaal niets meer in te herkennen! “Ik ging proberen wat ik fotografisch nog meer voor elkaar kon krijgen.”
Spelen met licht en donker en met kleur
Hij schreef zich in voor een cursus landschapsfotografie onder leiding van Theo Bosboom. Zes avonden kwamen vijf/zes deelnemers uit het hele land bij elkaar. Swanenburg wilde eens zien hoe zijn project van abstracte natuurfoto’s goed aangepakt kon worden. “Mijn eerste probeersels spraken hem aan. Hij stimuleerde me ermee door te gaan. Dat deed ik en de resultaten kun je hier op de expositie zien.” Te zien zijn verrassende structuren en patronen in vele kleuren, natuurgerelateerd. Swanenburg benadrukt dat de natuur die patronen heeft gemaakt. “Door te spelen met licht/ donker en met kleur heb ik het onherkenbaar gemaakt. Ik heb het tot iets anders gemaakt. Het is aan de kijker om het af te maken.”
Het gaat in zijn fotografie om toeval, perceptie, visuele verrassing en verwondering. “Het is een voortvloeisel van mijn aangeboren onderzoeksdrang. Ik ben wetenschappelijk onderzoeker geweest. Ik formuleer liever vragen dan antwoorden. Hoe kan het dat we het zus of zo zien?”
Heeft hij een sleutelwerk?
Dat heeft hij. Het heet Dragons en het staat in de etalage. Het heeft iets van een landschap van Van Gogh, met zwarte vleugels wapperend over het landschap. Het was het eerste werk in zijn reeks abstracte natuurfoto’s. “Ik dacht: ‘heel verwonderlijk’. Ik liet de foto zien in het fotografencafé in Woerden, daar kon je je portfolio door iemand laten bekijken. Ik kwam terecht bij Lodewijk Ouwens, dichter en leraar aan de Kunstacademie van Rotterdam. Hij zei: ‘dat is kunst! Daar zou ik zo een gedicht bij kunnen maken’. Toen dacht ik: ‘ik heb wat te pakken’.”
Hij heeft een tweede sleutelwerk: dat is de laatste foto in de serie, Abstract Nature 61. Die hangt ook op de tentoonstelling. De foto verscheen met zes andere foto’s van de serie in het toonaangevende internationale tijdschrift Frames met de tekst:
“cosmic swirls from far away
ruthless aiming at your mind
new worlds evolving
mirror of your memory”
Alle foto’s zijn drastisch verschillend. “Ik wil niet drie maal hetzelfde laten zien.” Nadat de foto’s in Frames waren verschenen was voor hem de koek op.
“Alles wat ik probeer in het verlengde van de serie wordt kunstmatig. Ik ben helemaal opnieuw begonnen, met zwart-wit foto’s. Het is een stuk meer herkenbaar. Toch speelt de natuur nog steeds een rol.”
Hij maakt nu een boekje met tweeluikjes. “Het heet ‘Verbindende contrasten’. De beelden zijn totaal verschillend, maar toch horen ze op een bepaalde manier bij elkaar. Qua toon of vorm. Met soms beelden van stukjes stad, maar de meesten van de natuur.” Hij print zelf en laat het boekje binden bij de copyshop.
Opleiding
Behalve een workshop bij Theo Bosboom deed hij workshops bij Bart Siebelink, Loulou Beavers, Diana Bokje en Hans Kruse (in Italië). Op technisch vlak heeft hij veel opgestoken van Luminous Landscape, een Canadees / Amerikaans initiatief, opgericht door Michael Reichmann († 2015), ten tijde van de overgang van analoge naar digitale fotografie. “Op hun site kon je didactische workshops volgen. Daar heb ik ook veel opgestoken van Jeff Shewe.”
Zorgvuldigheid, nieuwsgierigheid en volhouden zijn zowel bij het leren over fotografie als bij het ruimteonderzoek belangrijk, zegt hij. “Bij de fotografie is het niet erg als het niet meteen lukt, je kunt het herhalen, in het ruimteonderzoek heb je één kans. Dat moet goed gaan. Je werkt evenwel niet alleen maar in internationale teams.”
Behalve in Gallery WM had Swanenburg exposities bij onder meer Warnars & Warnars Art Dealers in Haarlem (2023), de Affordable Art Fair Amsterdam (2022) en Galerie De Pomp in Warmond (2020).
Afbeeldingen
1)AbstractNature18, 2) AbstractNature25, 3) AbstractNature44, 4) AbstractNature47, 5) AbstractNature61, 6) Portretfoto, Copyright Pete Purnell
https://boudewijnswanenburg.nl
1 Pingback