‘Psychedelisch’ is meer dan enkel bewustzijnsverruiming onder invloed van middelen. De schaduwzijde van onze samenleving met complotten, geweld en onderdrukking kan ook hallucinerend aandoen. Ze kan onze leefwereld verkleinen. AUTONOMOUS brengt het activistische potentieel van neurodiversiteit tot leven: andersdenken als bevrijding.
Tentoonstelling en festival: een psychedelische reis
AUTONOMOUS is een psychedelische reis die bestaat uit een tentoonstelling en publieksfestival. Grote installaties, meeslepende video’s, contemplatieve kunstwerken en interactieve ervaringen zetten de toon. In een opeenvolging van drie hoofdstukken – Cognitive Capitalism, Y’all got ADHD en Psychedelic Pathways – krijgen bezoekers toegang tot verschillende werkelijkheden.
Cognitive Capitalism
Het eerste deel, Cognitive Capitalism, duidt op het door computers aangedreven hyperkapitalisme waarin wij mensen niet enkel producent en consument zijn, maar ook grondstof. Onze data worden vermalen tot bouwstenen voor algoritmes die steeds zelfstandiger opereren. De volgende stap is dat ons brein wordt geprogrammeerd door de technologieën die we zelf hebben ontworpen. De hangende neonsculptuur van kunstenaar en neurowetenschapper Warren Neidich maakt ons bewust van deze technologische onderdompeling die we zelf bijna niet meer zien omdat we er al zo diep in zitten.
Kunstenaars Stefan Panhans & Andrea Winkler en Oscar Peters openen met grote installaties eveneens onze ogen voor de dystopische schaduwwerkelijkheid die zich steeds meer aan ons opdringt.
Y’all got ADHD
Het volgende deel, Y’all got ADHD, ontleent zijn titel aan het werk van Ieva Valule. Met een kersverse zelfdiagnose ADHD en met hulp van de twijfelachtige bondgenoot Freudly AI duikt zij in de absurde wereld van haar avatar InfoHuntress. Een installatie van kunstenaarsduo Shy-Play brengt het publiek, neurodivers én neurotypisch, tot rust als een soort ‘rite de passage’. Het werk creëert als het ware een level playing field voor bezoekers om zich te kunnen focussen op presentaties van o.a. Floris Schönfeld, Shertise Solano, de Levenslust Academie/Pluspunt kunstenaars, Jennifer Kanary en Antye Guenther. Zo biedt School of Lovers (2025) van kunstenaar en somatisch sekscoach melanie bonajo in samenwerking met het HORA theater een gevoelige, inspirerende en genreoverschrijdende reflectie op liefde en intimiteit voor mensen met en zonder beperking.
Psychedelic Pathways
Het laatste deel, Psychedelic Pathways, prikkelt de zintuigen op een ongebruikelijke manier: vanuit een bewustzijnsverruimende, ecologische, neurodiverse en meer-dan-menselijke benadering. Bezoekers worden uitgenodigd zich te laten meenemen door holistische diagrammen, vibrerende klankschalen, prikkelende tarotkaarten en immersieve installaties. Diverse videowerken en installaties laten zien hoe sterk AI-gegenereerde beelden en psychedelische waarneming naar elkaar toe bewegen. Suzanne Treister, met roots in de jaren ’70, zet de toon met alternatieve wereldbeelden als een inleiding op bijdragen van Natasha Tontey, Jan Koen Lomans, Charles Stankievech, Antoine Moulinard, Inès Sieulle en Pedro Matias. Met het videokunstwerk Rapture maakt Andrea Khôra terecht een kritisch voorbehoud bij de manier waarop de ‘tweede psychedelische revolutie’ is vermarkt en tot een nieuw businessmodel is verworden. In een samenleving waar het samengaan van big finance, big pharma en big tech ons van het laatste restje menselijkheid berooft, wordt het vieren van onze neurodiversiteit een baken van verzet.
Curator en onderzoek
Ine Gevers is na de succesvolle Brutus-tentoonstelling Fake Me Hard (2021) opnieuw de curator. Zij werkt al ruim 25 jaar op het snijvlak van kunst, technologie en samenleving. Met steun van het Mondriaan Fonds deed ze onderzoek naar cognitief kapitalisme, neurodiversiteit en psychedelica, onderzoek dat aan AUTONOMOUS ten grondslag ligt. Gevers en Brutus delen een uitgesproken inclusieve missie: aandacht voor gemarginaliseerde groepen, het mengen van doelgroepen en het inzetten van kunst als motor voor sociaal bewustzijn en verandering.
Onderwijs- en publieksprogramma
Bij de opening van AUTONOMOUS wordt volop gediscussieerd over de reikwijdte van de tentoonstellingstitel. Die varieert van de betekenis van het woord binnen het kunstdiscours tot marxistisch geïnspireerd activisme, en het als geuzennaam omarmen van de term door mensen die zich als neurodivergent identificeren. Daarmee geven we de aftrap voor een uitdagend onderwijs- en publieksprogramma, met performances van Hipsick, Dyane Donck (O-festival), Holistic Tech Salon en studenten van ‘Emergence’ van de TU Delft.
Over Brutus
Brutus is een Artist Driven Playground, waar makers vrij kunnen experimenteren binnen een breed scala aan disciplines. Met 6.000 vierkante meter aan rauwe, industriële ruimtes behoort het voormalige havencomplex in Rotterdam West tot de grootste tentoonstellingsruimtes voor hedendaagse kunst in Nederland. Hier geen steriele white cube of klassieke donkere theater-, film- of auditoriumzalen, maar karaktervolle ruimtes die om een frisse en vooral onconventionele benadering en inrichting vragen.
De ongedefinieerde plekken dagen uit om nieuwe artistieke grenzen te verkennen en innovatieve presentaties te realiseren. Bij Brutus Space maken we geen verschil tussen autodidacten of kunstprofessionals, tussen kunstkenners of ongeschoolden, tussen maatschappelijk geslaagde mensen of zij die leven in de marge van de samenleving. Voor Brutus Space is iedereen een insider. Naast een tentoonstellingsruimte en een beeldentuin biedt Brutus een residentieprogramma en organiseert het de Brutus Prijs. Brutus bestaat uit twee stichtingen: Brutus Space en Brutus Base. De laatste presenteert alle projecten en activiteiten gerelateerd aan het werk van Atelier Van Lieshout, terwijl Brutus Space alle projecten en activiteiten met andere kunstenaars faciliteert. Brutus is in 2008 opgericht door kunstenaar Joep van Lieshout en is sinds 2022 een onafhankelijke stichting onder leiding van Sanne ten Brink.
| AUTONOMOUS Brutus Art Space 26 maart – 14 juni 2026 Opening: 25 maart (tijdens Rotterdam Art Week) Website voor aanvullingen / beelden met credits: https://brutus.nl/en |
Meer info Brutus.nl
Keileweg 10B, 3029 BS, Rotterdam
Open: donderdag t/m zondag, 12:00 tot 18:00 uur
Afbeeldingen: 1) Antye Guenther, 3D Bodies Alignment Issues, sculpture, 2022/25, 2) Ieva Valule, Y’all got ADHD, video installation, 2024, 3) Andrea Khôra, Rapture, stilstaand beeld uit video-installatie, 2025, 4) Warren Neidich, From the Society of the Spectacle to the Consciousness Industry, installatie, 2022
Leave a Reply